Onder de leeslamp 3

John Boyne Aarde (2024)

Naar John Boyne ga ik bewust op zoek. Ik berichtte eerder ( Brugge leest en Iedereen leest, 20/12/2020 en 11/8/2023) over De jongen in de gestreepte pyjama (2006), Het Victoriaanse huis (2013), De grote stilte (2014), Toen de wereld brak (2022).

Aarde is, na Water, het tweede deel van de elementencyclus.

De Ierse Robbie Keogh is 17 wanneer hij zijn eiland (zie het eerste deel Water) verlaat en naar het vasteland trekt.

Zijn vader wil koste wat kost dat hij een carrière als begaafde voetballer uitbouwt, maar Robbie wil zijn eigen droom waarmaken: kunstenaar worden.

Op het vasteland heeft hij het moeilijk: geen, of zeer slechte woonst, geen geld, afgewezen als kunstenaar. Zijn enige uitweg is zich- als homo- te verkopen als escortejongen. Hij houdt het amper vol in deze ruige wereld, en uiteindelijk gaat hij toch solliciteren bij een voetbalclub. Zijn talent wordt erkend en hij wordt aangenomen. Hij sluit een halfslachtige vriendschap met stervoetballer Robbie, een leeftijdsgenoot, zoon van rijke ouders.

Evan voelt zich niet thuis in de losbandige wereld van de arrogante Robbie, maar hij voelt zich fysiek door hem aangetrokken. Daardoor heeft Robbie hem in zijn macht.

Ondanks het luxeleven dat hij al vlug zelf als gevierde en rijk betaalde topvoetballer leidt, haat Evan nog altijd het voetbal: ‘ Dit leven, dit vreselijke leven dat ik leid, was zijn (van zijn vader) droom, niet de mijne.’

Wanneer Robbie Evan meesleurt in een verkrachtingszaak, belanden beiden in de beklaagdenbank. Robbie en zijn ouders doen er alles aan om hun zoon te redden, en de schuld volledig bij het meisje te leggen; Evans vader is furieus nu zijn zoon zijn ‘carrière’ op het spel zet, zijn moeder daarentegen steunt hem, schaamt zich ook, en komt tot inzicht over haar eigen leven.

De dagen van de rechtspraak wisselen om en om af met de flashbacks naar Evans leven: hoe hij keer op keer vernederd en verraden werd, door zijn vader, door zijn vermeende jeugdvriend Cormac, door de galeriehouders die hem afwezen, door de rauwe behandeling als escortejongen. In zijn herinneringen is het symbool ‘aarde’ alomtegenwoordig, de ‘geur van de aarde’, de geur die hem verstikt, de geur van zijn vernedering. De aarde als symbool van iedere vernedering.

Tijdens het contact met de priester van het eiland die zijn proces volgt,

ontdekt Evan stilaan wie hij echt is, waarvoor hij wil staan in zijn leven.

Twee jaar na het proces, botst hij toevallig op het belaagde meisje, wiens leven nu volledig gebroken is, en hij neemt een ingrijpend, maar bevrijdend besluit.

‘Eindelijk kan ik vrij ademen’ eindigt Evan.

Aarde van John Boyne confronteert je met een harde wereld van de escorte, de macht van de rijken, de onmacht van een kwetsbare jongen om daarin zijn eigen weg te volgen. Ik kijk uit naar het derde deel van de Elementen-cyclus.

Jn boekenvriendschap, Jet Marchau