Onder de leeslamp 2

Onder de leeslamp 2

Rik van Puymbroeck Treurwil (2023)

Treurwil: de wil om te treuren. De autobiografische roman, bekroond met de Confituur Boekhandelprijs 2024) van journalist Rik Van Puymbroeck raakte me tot in het diepste van mijn ziel.

Eind oktober 1984 ziet een jongen (de ik-verteller) hoe zijn beste vriend Filip verongelukt. Het is een breuk in zijn kindertijd, maar hij leeft verder met een onzegbaar verdriet, een schuldgevoel, met gemis en rouw. In de zomer van 1998 verliest hij zijn broer Tom, en jaren later, op dezelfde dag, zijn moeder.

Ik put even uit de wervende tekst van de uitgever De Bezige Bij, beter kan ik het niet zeggen.

‘De jongen is inmiddels geliefde geworden, man en vader, ook door die doden. De dagen worden mede door hen bepaald. Ze zitten in zijn schrijven, in het zijn en in het liefhebben, ze zitten in alle twijfels, struikelingen en worstelingen. Ze reizen mee naar verre landen. Ze zijn thuis waar hij woont. Dan wordt het 2022 en hij plant een boom….

… In Treurwil zoekt Rik Van Puymbroeck naar verdriet van vroeger en hoe je dat niet kan loslaten, maar juist wilt vasthouden en vorm wilt geven. Hoe de rouw minder rauw wordt, al verwoordt de tweeklank treffend de toch onmiskenbaar blijvende pijn.’

Jooris Van Hulle schrijft in zijn grondige bespreking in Mappalibri nr 8, oktober 2023:

De dood, het afscheid, het verdriet; ze zijn alomtegenwoordig in Treurwil. En toch is het geen lamentatie van begin tot eind. Van Puymbroeck bakent zijn persoonlijke grenzen af als het erop aankomt om te gaan met het verlies: ‘In dit boek staan bijna veertigduizend woorden, geschreven, nooit uitgesproken, als een zoektocht naar wat onzegbaar is of wat wij niet gezegd krijgen.’

Zo heb ik de ingrijpende roman ook ervaren: als het recht om de doden te laten meeleven in je leven, om verdriet en troost daarin te vinden, en warmte.

‘Of hoe het schrijven bevrijdend kan werken en werkt, ook voor de lezer’ , besluit Jooris Van Hulle nog, en ik met hem. Beter kan ik ook dit niet zeggen.

In boekenvriendschap, Jet Marchau